Barometer 2024 Q1: Inwoners willen actief betrokken worden bij maatschappelijke vraagstukken

Inwoners in Nederland vinden het belangrijk dat de gemeente hen actief betrekt bij ontwikkelingen in hun gemeente, met name als het gaat om huisvesting en leefomgeving. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Invior onder ruim 31.000 mensen in heel Nederland.  Zij maken zich met name zorgen over de beschikbaarheid van voldoende en betaalbare woningen en vinden dat het type woningen niet aansluit bij de behoefte. 

Het ‘Barometer-onderzoek’ van Invior richtte zich op acht belangrijke maatschappelijke thema's: veiligheid, milieu & duurzaamheid, wonen & leefomgeving, sociaal domein, sport, cultuur en recreatie, participatie, ruimtelijk domein en openbaar bestuur. Aan de hand van deze thema’s is in heel Nederland onderzocht waar inwoners het meest tevreden of ontevreden over zijn en bij welke thema’s zij actief betrokken willen worden. 31.199 inwoners hebben hier hun licht over laten schijnen.

Veiligheid hoog gewaardeerd, huisvesting blijft zorgenkind
Veiligheid wordt door de inwoners het best beoordeeld met een gemiddeld cijfer van 7,6. Onderzoeker Sam Hendriks ziet ook dat respondenten in hun toelichting aangeven dat zij zich over het algemeen veilig voelen. “Ik zie in de reacties die inwoners geven dat zij weinig onveilige situaties meemaken, ook ’s avonds en ’s nachts. Ook geven veel inwoners die veiligheid hoog beoordelen aan dat de sociale controle in hun buurt goed is en dat de politie z’n best doet om de veiligheid te bewaken.” 

Aan de andere kant is men het minst tevreden over huisvesting in hun gemeente. Respondenten beoordelen dat thema gemiddeld met een 5,6. Hendriks ziet in de toelichtingen eensluidende reacties. “Uit de reacties die inwoners geven op het thema huisvesting komen drie zaken nadrukkelijk naar voren: er wordt te weinig gebouwd, woningen zijn te duur en het soort woningen sluit niet aan bij de behoefte.” Bovendien maken inwoners zich nadrukkelijk zorgen over de kansen voor de jeugd. Hendriks: “Veel inwoners geven aan dat met name jongeren en starters op de woningmarkt nauwelijks kans maken op een woning, vooral als zij alleenstaand zijn.”

Ook thema’s als milieu, openbaar bestuur en participatie krijgen relatief lage scores, variërend van 6,0 tot 6,1. Een inwoner klaagt over de aanpak van milieuproblemen: “Zwerfvuil en te vroeg aangeboden huisvuil lopen de spuigaten uit, verloedering dreigt en is op sommige plekken al van toepassing. Er wordt weinig aan gedaan, ook na meldingen.”

Inwoners willen meer actief betrokken worden
Uit het onderzoek blijkt dat de inwoners het belangrijk vinden dat zij door hun gemeente actief worden betrokken bij ontwikkelingen in hun omgeving, vooral op de eerder genoemde thema’s wonen, leefomgeving en veiligheid. Zij willen dat gemeenten actief met hen in gesprek gaat. Hendriks ziet dit terug in de reacties. “Hoewel het onderzoek er niet voor was bedoeld, voelen veel respondenten zich geroepen om hun ideeën te delen voor een betere leefomgeving. In relatie tot de lage score op burgerparticipatie is dat een signaal dat inwoners te weinig een luisterend oor vinden bij hun gemeente. Dat is zonde, omdat verbetersuggesties voor de gemeente voor het oprapen liggen. Maar dan moeten ze daar wel hun inwoners actief bij betrekken.”

Nieuw onderzoek naar geldzorgen en bestaanszekerheid
Invior kondigt aan dat zij binnenkort een nieuw Barometer-onderzoek uitvoeren naar het thema geldzorgen en bestaanszekerheid. Dit is een centraal thema in het hoofdlijnenakkoord van de PVV, VVD, NSC en BBB. Invior zal in dit nieuwe onderzoek inwoners raadplegen in hoeverre zij geldzorgen ervaren, waar zij steun zoeken, hoe vaak zij gebruik maken van ondersteuning en hoe zij het liefst geïnformeerd worden over dit onderwerp.