Beleidsuitvoering. Spannend. Betrek hierbij altijd burgers.

De beleidsuitvoering behoort tot het meest praktische deel van de beleidscyclus. Binnen dit stuk van het beleid wordt het nieuw gevormde beleid handen en voeten gegeven en daadwerkelijk doorgevoerd.

Na het vormen van een eerste agenda met betrekking tot het nieuw te vormen beleid wordt de besluitvorming genomen die leidt tot de uiteindelijke beleidsuitvoering.

Bij het planmatig invoeren van nieuw beleid is een duidelijke structuur nodig waar in stap voor stap het nieuwe beleid op de korrel wordt genomen, en alle mogelijkheden worden bekeken om tot het best uitgekiende beleid te komen dat zowel doelmatig als ook rechtvaardig zal zijn.

Een mogelijk kader is de beleidscyclus.

Beleidsproces

De agendavorming en besluitvorming gaan vooraf in het proces, en zijn soms een langdurig traject waarin de nodige toetsingsmomenten en beleidsstudies te pas komen om tot een effectief beleid te kunnen komen. Alleen dan zal de invoering van het nieuwe beleid soepel verlopen, en het monitoren van het nieuwe beleid worden vergemakkelijkt.

Onze samenleving, waaronder de eigen gemeente, is onderhevig aan veranderingen, en die behoeven nieuw beleid om zo de samenleving leefbaar en veilig te houden.

Onze samenleving wordt beïnvloed door allerlei invloeden van buiten uit, maar ook van binnenin. Laat deze laatste zin goed op je inwerken en benoem de actoren die van invloed zijn op het proces.

Politieke veranderingen en nieuw beleid

Wereldse politieke veranderingen hebben hevige invloed op de algehele Nederlandse samenleving. Als een land, zijn economische koers wijzigt dan heeft dat wellicht weinig tot geen invloed op ons kikkerlandje.

Echter, als een grootmacht als de Verenigde Staten of China zijn economische koers wijzigt, dan heeft dat wel degelijk een impact op de gehele wereldbevolking en daarmee Nederland.

Tegelijkertijd verandert ook de Nederlandse samenleving, soms zelfs door beleid dat jaren geleden ingevoerd werd. Neem bijvoorbeeld het integratiebeleid in Nederland dat is heden ten dage onderhevig aan veranderingen, door wetgeving die werd ingevoerd in het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw.

Zo zie je dat oud beleid invloed heeft op de gehele samenleving elke dag maar weer, en daarmee wordt de politiek gerechtvaardigd, daar de behoefte voor nieuw beleid vaak door de samenleving wordt opgeworpen.

Nieuw beleid ontstaat doordat vaak op lokaal vlak kleine zaken nieuw beleid behoeven, die dan vaak als een olievlek ook elders in het land behoeftig worden, en de nationale politiek bereiken. De sociale media (o.a. Facebook) heeft hier tegenwoordig grote invloed op, zodat deze beleidsprocessen daardoor versneld worden.

De beleidsuitvoering

Maanden en soms wel jaren aan voorbereidingen liggen ten grondslag aan het nieuwe beleid, en als het dan uiteindelijke bezegeld wordt, kan de pret pas echt beginnen.

Daar het opstarten en invoeren van het nieuwe beleid het uiteindelijke doel was van alle vergaderingen, beraadslagingen, discussies, en beleidsonderzoeken. Het moment suprême.

Echter, de taken van de ambtenaren komen hier zeker niet tot een einde. Het bijsturen en het begeleiden van het nieuwe beleid zijn van uiterst belang, te meer de samenleving blijft veranderen, en het invoeren van nieuw beleid soms erg ingewikkeld kan zijn.

Het invoeren van nieuwe processen is niet moeilijk als je puur naar de processen zelf kijkt, echter degene die de processen uitvoeren zijn mensen. Het is en blijft nu eenmaal niet gemakkelijk om mensen te bewegen om zaken anders te doen, als dat ze altijd gewend waren.

De mens, de zwakke schakel

Bij het invoeren van nieuw beleid is het zaak om vanaf dag één te gaan monitoren, zodat alle processen blijven marcheren zoals ze bedoeld zijn. Echter, de mens blijft de zwakste schakel, daarom is het goed monitoren van het beleid noodzaak, zodat er direct bijgestuurd kan worden wanneer nodig. Vaak blijkt maar weer dat de eerdere beleidsonderzoeken leiden tot nieuwe onderzoeken, die vaak een trainingsprogramma ten aanzien van het nieuwe beleid kunnen ondersteunen.

Goede ondersteuning tijdens het invoeren van nieuw beleid is dus noodzaak. Met een A4-flyertje kom je er allang niet meer. Voer tussentijdse burgerraadplegingen uit om de uitvoering goed te kunnen sturen. Betrek burgers. Laat ze participeren.

Kosten en nieuw beleid

Tijdens de beleidsuitvoering is het zaak om op zowel de kostenkant als ook de geplande tijdslimieten of deadlines te blijven monitoren. Ondanks alle ramingen kan de invoering van nieuw beleid de spuigaten uitlopen, het is dus zaak om er bovenop te zitten om iedereen netjes binnen de lijntjes te laten kleuren.

Anticipatie op additionele uitgaven of het voorzien van het overschrijden van tijdslimieten kan beter in een vroeg stadium gesignaleerd worden.

Beleidsinvoering en onderzoeken

Het is belangrijk dat zelfs bij de agendavorming van nieuw beleid reeds budgetten gepland worden die tijdens de invoering van het nieuwe beleid besteed kunnen worden aan verdere onderzoeken om het beleid goed te blijven begeleiden en ondersteunen.

Dit is een actieve zaak, geen passieve zaak.

Beleid bijsturen nadat het fout gaat bij de invoering lijdt tot conflicten, frustraties en onbegrip vanuit de bevolking. Vandaar dat het blijvend toetsen noodzaak is en aandacht behoeft.

Het doel van nieuw beleid is altijd het verbeteren van de samenleving in zijn geheel, zodat iedereen van het nieuw toegevoegde beleid kan profiteren. De beleidsinvoering moet voor een ambtenaar het summum van zijn werk zijn. De kers op de rijkelijk versierde taart. 

Het verbeteren van de samenleving (gemeenschap) is één van de belangrijkste uitgangspunten van een Tip-Burgerpanel. Zet burgerpanels en burgerraadplegingen correct in en profiteer direct van het resultaat.

Hoe kun je beleidsuitvoering doen met burgers?

Voor een goede samenwerking tussen beleidsuitvoering en burgerparticipatie zijn er 10 succesfactoren. De succesfactoren van beleidsuitvoering zijn:

• Luister goed en vraag door. Wees bereid om echt te luisteren naar behoeftes.
• Zie de inwoner als samenwerkingspartner en ga uit van gelijkwaardigheid. Doe het samen.
• Heb en toon lef, durf je nek uit te steken.
• Communiceer op het juiste moment over wat je doet en ben duidelijk, helder en transparant over je doel.
• Denk in kansen, durf buiten de lijntjes te denken en te doen. Denk creatief en durf soms regels links te laten liggen.
• Heb je rollen en verwachtingen helder en deel je verwachtingen vooraf.
• Voer een positief gesprek en zorg dat je over de juiste dingen praat. Spreek uit wat gezegd moet worden.
• Geef ruimte.
• Geef erkenning, complimenten, waardering.
• Durf te experimenteren, te handelen, in het diepe te springen en ga dingen uitproberen.

(Lees het e-book, bron: Mijnbuurtje)