E-participatie: de do’s en don’ts rondom nieuwe vormen van burgerparticipatie

Alles draait om betrokkenheid van burgers

Een democratie zonder burgerparticipatie is ten dode opgeschreven.

De laatste jaren is een verschuiving gaande van traditionele vormen van (politieke) burgerparticipatie, zoals het gaan stemmen bij de verkiezingen en het lid zijn van een vakbond, naar nieuwe burgerparticipatievormen.

Bij de nieuwe participatievormen geldt één basisvraag:

What’s in it for me?

Stimulans-gestuurd ontstaan nieuwe vormen van democratie. Er gebeurd iets en mensen gaan daarna participeren.

Een fabriek heeft plannen om dichtbij een woonwijk een vestiging te openen. Binnen een no time ontstaat de eerste burgerparticipatie bij de de omliggende bewoners.

Dit is anders als de burgerparticipatie bij verkiezingen.

Simpelweg het feit dat niet 100% van alle stemgerechtigden gaat stemmen, geeft aan dat niet elke burger behoefte heeft om inspraak te geven.

De noodzaak is er voor hen niet.

Ondanks dat deze noodzaak er wel is (‘zie wat er met Nederland gebeurd als er slechte leiders aan de macht komen’) wordt deze noodzaak niet door de stemgerechtigden gevoeld.

De noodzaak zit in de stimulans

Kijk eens op jouw timeline bij Facebook.

De gebruiker wordt op verschillende wijze geprikkeld om te reageren.

Tegelijkertijd zijn er een hoop Facebook-gebruikers (naar verwachting tussen 30-40%), die alleen maar naar de berichten kijken. Af en toe, kan er een like-je vanaf. Hier zit enorm veel potentieel om mensen te laten participeren.

Mijn punt is, dat geschreven tekst van burgers op Facebook (op de timeline) net zoveel waarde heeft als een burger die gebruik maakt van het inspreekrecht bij de gemeenteraad of een mail stuurt naar de gemeente met een suggestie ter verbetering. 

Het zijn allemaal vormen van burgerparticipatie.

Waarom zou de ene inspraak zwaarder (moeten) wegen dan de andere?

Zie onderstaand voorbeeld.

Voorbeeld inspreekrecht – via raad.coevorden.nl

U wilt iets kwijt aan de gemeenteraad?
Dat kan! U kunt gebruik maken van het inspreekrecht in de commissievergadering.
U  kunt zich voor aanvang van de vergadering melden bij de raadsgriffier, via email: [email protected] of via tel. nr. 14 0524.
Ook kan er worden ingesproken over onderwerpen die niet op de agenda staan. We vragen u hiervan melding te maken bij de raadsgriffier 24 uur voor aanvang van de vergadering.

Met name de laatste twee regels van inspreekrecht zijn interessant. Dat is actieve burgerschap c.q. burgerparticipatie.

En juist die inbreng vind je via andere kanalen.

‘Wij en zij’

Wij, Nederlanders, hebben er een handje aan dat we wijzen naar elkaar.

‘Zij laten niet iets van zich horen’.

‘Zij doen maar wat in Den Haag’

‘Daar ga ik niet over’

Het leven is een stuk gemakkelijker, als we in de wij-vorm denken en praten.

Doel van burgerparticipatie is om gezamenlijk te bezien hoe we de gemeente een stukje mooier kunnen maken. 

Om samen problemen op te pakken.

Niet voor niets leven we in een samenleving.

Wie doet er mee met burgerparticipatie?

Iedereen heeft het druk.

Het is een utopie dat we verwachten dat iedereen actief participeert.

Een burgerpanel helpt bij het aanwakkeren van burgerparticipatie.

Ook helpt het als de gemeentelijke organisatie inziet, dat er geen wij/zij is.

Sterker nog: in de gemeente is er één grote WIJ, bestaand uit de gemeenteraad, college van B&W en de ambtelijke organisatie.

Werk samen voor de samenleving.

Stuur als gemeente gericht de maatschappelijke vraagstukken aan. Mensen willen verantwoordelijkheid nemen en vraag dus naar hun inbreng.

Circa 10 tot 15% van de burgers zegt dat ze willen meedenken en meepraten met lokale onderwerpen.

Dit percentage gaat drastisch omhoog als de onderwerpen concreet benoemd worden.

Denk bijvoorbeeld aan ‘parkeerbeleid’, ‘centrumvernieuwing’ en ‘zorg in de toekomst’.

Wie wil hier over meedenken en meepraten? Het percentage deelnemers stijgt.

Zie het als je voor een klaslokaal staat.

De gemeente is de schoolmeester en stelt een vraag.

Verschillende kinderen steken de hand omhoog, waarna ze mogen participeren.

Stel de juiste vragen en je zult zien dat de burgerparticipatie in de gemeente drastisch stijgt.

Uiteindelijk wil iedereen meehelpen bij het mooier maken van de gemeente.

Sterker nog, de eerste politicus moet nog opstaan die zegt dat hij hier op tegen is.

Geweldig toch?