'Het Barbatruc-effect: breng een ambtenaar in als getuige'

Takenpakket overheid
De overheid heeft een brede taak op gebied van openbare orde en veiligheid, infrastructuur, sociale zekerheid, volkshuisvesting, defensie, onderwijs, gezondheidszorg en de zorg in het algemeen. Deze uiteenlopende taken hangen voor een groot deel af van hetgeen in de samenleving gebeurt.

De actualiteit legt accenten. Onlangs zagen we nog de rol van onze overheid richting Nepal. Ook is er een Wiet-debat en een debat over de NS. Daarnaast hadden we recent nog het ‘Bed, bad, brood’-debat…

Barbatruc-effect
Na zo’n debatten volgt het Barbatruc-effect: het takenpakket van de overheid wordt aangepast c.q. aangescherpt. De politiek en -niet te vergeten- de media zorgen er voor, dat het takenpakket van de overheid dagelijks wordt aangepast (lees: anders wordt geïnterpreteerd). Dit komt niet altijd ten goede van de efficiënte en effectiviteit van de overheid.

Het recente ICT-debacle kan hierdoor niet goed worden gepraat, maar er zit zeker een oorzaak/gevolg-verband in. Hetzelfde geldt voor de beeldvorming rondom de overheid.

‘Barba-truc’-effect: ik hou van de overheid

Politiek: Agendeer je onderwerpen
In de politiek is het de kunst om te agenderen. Agendeer een onderwerp en claim dit vervolgens. Zo agendeert de PVV continu immigratie-onderwerpen en de Partij voor de Dieren draagt continu diergerelateerde onderwerpen aan. In die zin is agenderen gelijk aan marketing.

Agendeer het onderwerp en breng het in de politieke arena. De bestuurder (Minister) reageert op voorstellen en het Barbatruc-effect treedt toe. De beleidsambtenaren schrijven (onbewust), in het vervolg, meer over de geagendeerde onderwerpen. Te beginnen met de notulen en de actielijst.

De zorg-taak?
Recent zijn de zorgtaken overgedragen van de landelijke overheid aan de gemeenten. Het Barbatruc-effect zorgt er uiteindelijk voor dat alle gemeenten over hun eigen zorgtaken mogen beslissen (en betalen).

Tijdens de overdracht blijkt nu, dat niet alle gemeenten capabel zijn om deze taken naar behoren uit te voeren. Wat nu?

Breng een ambtenaar in als getuige
Bij een rechtszaak wordt standaard hoor/wederhoor toegepast bij de getuige. Waarom kan een soortgelijke constructie ook niet worden toegepast bij een politiek debat in de Tweede Kamer? De getuige (ambtenaar) kan aangeven wat het Barbatruc-effect is op besluiten, waarna de politiek hier een besluit over kan nemen.

Laat zo’n ambtenaar maar eens voor het bankje staan en zeggen waar het op staat. Een mooie aftrap voor de discussie. En daarna kan alsnog over de ‘immigranten’ en de ‘dieren’ worden gesproken.