Hoe dicht je de politieke kloof? Denk niet in tweedeling

Elke politicus heeft als opdracht om de politieke kloof te verkleinen.

Basisfout is om een tweedeling te maken tussen burgers en overheid. Het is één en hetzelfde. De Yin en Yang.

Systeemwereld versus leefwereld

Vaak wordt de politieke kloof uitgedrukt in een wereld van de overheid (systeemwereld) en een wereld van de burger (leefwereld).

Nieuw is de politieke kloof niet.
Eind jaren zestig schreef Jurgen Habermas al over de systeemwereld en leefwereld (‘Lebenswelt’).
De filosoof maakt een onderscheid tussen het politiek-economische systeem en een op communicatie gerichte leefwereld. Het gevaar van de moderne maatschappij is, volgens Habermas, dat het politiek-economische systeem de leefwereld kapot maakt.
Jurgen Habermas is voorstander van openbaarheid. Transparantie zorgt voor het gevoel van gelijkheid en een sfeer waar de kracht van het argument geldt. Burgerparticipatie…

Besef dat politici en ambtenaren ’s avonds gewoon burger zijn.

Denk je dat ze hun eigen kloof creëren?

Regels (systeemwereld) volgen op de omstandigheden (leefwereld).

Het systeem beschrijft de omgangsvormen en principes hoe wij in Nederland publiekelijk en in sociaal verband met elkaar omgaan.
Zonder een systeemwereld heerst de mentaliteit van ‘gewoon doen’. In dat geval krijgt de persoon met de grootste mond het meeste voor elkaar én is niet wenselijk.
In dat kader is het handig dat er een onafhankelijke partij aanschuift: de overheid.
De overheid -systeemwereld- kan invloed uitoefenen op de economie, het onderwijs de politiek en de sociale vrijheden.

Kunst is om de systeemwereld te laten volgen op de leefwereld.

Als er geroepen wordt dat er een politieke kloof is, besef dan dat de systeemwereld niet volledig aansluit op de leefwereld.
De leefwereld is leidend; niet de systeemwereld.
Nu komt de paradox. Als burger kun je moeilijk vechten tegen (het ontbreken van) regels. Het ‘wij’ en ‘zij’-gevoel ontstaat. Ergernis ontstaat.
Handel als overheid (systeemwereld) zoals de belastingdienst. Leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker.
Gebruik de denkkracht van betrokken burgers om de systeemwereld beter te laten aansluiten op de leefomgeving.

Oplossingen voor het verkleinen van de politieke kloof

Denk -in eerste instantie- vanuit de systeemwereld.
Concrete oplossingen om de politieke kloof te verkleinen zijn:

1. Verander de uitgangspositie in de eigen communicatiekanalen. Transformeer van ‘mededelen naar communiceren‘.
2. Treed continue in gesprek met burgers (leefwereld) en zorg voor een continue informatiestroom rondom de wensen van burgers. Zet een burgerpanel op en bekijk of gebruik kan worden gemaakt van open data.
3. Maak gebruik van burgerparticipatieprojecten en geef vooral burgers de ruimte om zelf, onafhankelijk, te handelen. De overheid volgt.
4. Verander de manier van denken. Besef dat je trots kunt zijn op de overheid (‘7 redenen waarom we trots op de overheid mogen zijn‘), maar hier ‘koopt’ de burger niets voor.

Handel als een burger.

Communiceer dus in de taal van de burgers. En dat is niet in termen van ‘burgerparticipatie’, ‘systeemwereld’ en ‘klant contact centrum’.