Wat zijn de verschillen tussen ‘ik ben links’ of ‘ik ben rechts’ georiënteerd?

Ben ik links of rechts?

‘Politiek links’ of ‘Politiek rechts’ is een indeling van politieke partijen en politieke standpunten c.q. ideologieën.

Linkse politiek en rechtse politiek worden als tegengestelde polen gepresenteerd. Dit is afhankelijk van de situatie. Zo kan een bepaald individu of groep een linkse houding innemen op een standpunt en een rechtse houding ten opzichte van een ander standpunt. Afhankelijk van de context kunnen sommige houdingen zelfs overlappen en worden beschouwd als ‘links’ en ‘rechts’.

Een korte geschiedenis: een stoelendans

Tijdens de Franse Revolutie (1789) verschenen de begrippen ‘links’ en ‘rechts’.

Tijdens het politieke debat waren de leden van de Nationale Vergadering verdeeld.

Er waren aanhangers van de koning (deze zaten rechts) en er waren aanhangers van de revolutie (deze zaten links van de president).

“We begonnen met elkaar te herkennen, dat de personen die loyaal zijn aan de godsdienst en de koning rechts zaten “

In 1791 werd de Nationale Vergadering vervangen door een Wetgevende Vergadering. ‘Innovators’ zaten aan de linkerkant, ‘gematigden’ verzamelden zich in het centrum, terwijl de ‘verdedigers van de grondwet’ zich aan de rechterkant van de president bevonden.

De termen ‘links’ en ‘rechts’ werden niet gebruikt om te verwijzen naar politieke ideologieën, maar naar de zitplaatsen.

Met de oprichting van de Derde Republiek (1871), werden de voorwaarden van ‘links’ en ‘rechts’ vastgesteld door de politieke partijen. Een nieuwe indeling ontstond: Het Republikeinse Links, het Centrum Rechts, het Centrum Links (1871) en het uiterst links (1876) en radicaal links (1881). Gradaties ontstonden.

In het begin van de 20e eeuw werden de begrippen links en rechts gekoppeld aan politieke ideologieën om politieke overtuigingen van mensen te beschrijven. Links noemde zichzelf ‘republikeinen’, terwijl rechts zichzelf vaak ‘conservatieven’ noemde.

De woorden links en rechts werden in eerste instantie vaak gebruikt door de tegenstander als laster.

Maar wat is dat nu ‘links’ en ‘rechts’?

Links
Linkse politieke partijen willen de samenleving veranderen omdat ze de samenleving onrechtvaardig vinden.

Enkele standpunten:
* Wel invloed van de overheid op sociaal-economisch beleid
* De overheid heeft de taak om de burger te verzorgen van de wieg tot het graf (opbouwen verzorgingsstaat)
* Gelijke kansen voor elke burger (verkleinen van verschillen in salaris van rijk en arm én gelijke kansen van elke burger op de onderwijsmarkt)
* De focus leggen op ontwikkelingshulp in plaats van het opbouwen van een groot leger.

In het algemeen wordt ‘links’ gekenmerkt door termen van: vrijheid, gelijkheid, broederschap, rechten, vooruitgang, hervormingen en internationalisme.

Politicologen beschrijven ‘links’ in termen van: anarchisten, communisten, socialisten, sociaal-democraten, progressieven en sociaal-liberalen.

Bewegingen voor rassengelijkheid zijn meestal gekoppeld met ‘linkse politiek’. Een vakbeweging wordt ook vaak geassocieerd met ‘links’.

Groene (milieu)politiek is vaak ‘linkse politiek’, maar op themaniveau kan dit zowel ‘links’ als ‘rechts’ zijn.

Rechts
‘Rechts’ wordt gekenmerkt door termen van: autoriteit, hiërarchie, orde, plicht, traditie, reactie en nationalisme.

Enkele standpunten:
* Minder tot geen invloed van de overheid op sociaal-economisch beleid.
* De taak van de overheid ligt voornamelijk bij het handhaven van en toezicht houden op de wet.
* De overheid is niet verantwoordelijk voor al het hebben en doen van de burger (geen volledige verzorgingsstaat)
* Verschillen in beloning (inkomen) mogelijk.
* Wel geld voor leger. Ontwikkelingshulp is geen doel.

Politicologen beschrijven ‘rechts’ in termen van: neoconservatieven, imperialisten, monarchisten, fascisten, reactionairen en traditionalisten.

Nationalisme wordt vaak als ‘rechts’ beschouwd  Populisme kan worden gedefinieerd als het hebben van zowel linkse als rechtse uitingen.

En is de verdeling ‘links’ en ‘rechts’ tegenwoordig nog steeds van toepassing?

Het doel van rechts/links is om burgers (lees: kiezers) meer inzicht te geven in alle politieke partijen. Het probleem is alleen dat elke partij, en persoon, de links/rechts-as anders interpreteert.

Zo kan een politieke partij op sommige thema’s ‘rechts’ (behoudend) zijn, terwijl de partij bij andere thema’s meer ‘links’ (progressief/vooruitstrevend) is.

In Nederland betekent ‘links’ de overtuiging dat de overheid een grotere rol in de samenleving zou moeten spelen. ‘Rechts’ wil de rol van de overheid beperken.

Linkse politieke partijen: GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren en PvdA

Rechtse politieke partijen: SGP, PVV en VVD.

Middenpartijen: CDA (neigt naar rechts) en D66 (neigt naar links)

Let op. ‘Links’ en ‘rechts’ is contextafhankelijk. Zo is er in Engeland en Amerika een andere ‘links’ en ‘rechts’.

Links of rechts? Het verschilt wat mensen zeggen en in welk van de hokjes ze zich thuis voelen.

Alles valt en staat op burgerparticipatie.